Met pachters, beheerder en bestuur van Landgoed Linschoten is Wing bezig een plan te ontwikkelen dat het landgoed toekomstbestendig maakt. Op gebied van natuur, water en klimaat valt winst te behalen. Het is een ingewikkelde puzzel én een spannend proces, waarin de betrokkenen de gezamenlijk doelen nog nader moeten bepalen.
Landgoed Linschoten ligt in Utrecht in de gemeenten Montfoort, Woerden en Oudewater en is ruim 500 hectare groot. Het landgoed kent onder meer bos, grasland, oude grienden van knotwilgen, waterlopen en monumentale boerderijen. Er zijn acht melkveehouderijen gevestigd. De stichting die het landgoed beheert, heeft ambities om het landgoed meer toekomstbestendig te maken door onder andere de natuur beter te beschermen en uit te breiden; en in te zetten op natuurinclusieve kringlooplandbouw. Met de komst van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en de urgente stikstofopgave voelde de stichting extra stimulans om een integraal plan te ontwikkelen. Dat plan bevat doelen gericht op natuur, water en klimaat, maar ook cultuurhistorie en recreatie komen aan bod. Met de boeren en bewoners onderzoekt de stichting, ondersteund door Wing, de opties.
Natuurvriendelijk
De stichting wil de natuur en biodiversiteit op het landgoed verbeteren. Daarnaast ziet het waterschap graag natuurvriendelijke oevers langs de waterlopen. Met de melkveehouders die op het landgoed actief zijn, worden de mogelijkheden om natuur-inclusiever te boeren bekeken. Er ontstaan kansen voor de aanleg van natuurvriendelijke oevers of landschapselementen zoals knotwilgen, omdat ze bijvoorbeeld niet meer dicht bij de sloten mogen bemesten. Ook valt er winst te boeken als de melkveehouders hun bedrijfsvoering optimaliseren wat betreft beweiding, voer en kritisch kunstmestgebruik. Daarin kunnen ze veel van elkaar leren.
Kaart van Landgoed Linschoten in de context van de omgeving met daarop aangegeven het parkbos, de graslanden, waterlopen en boerderijen.
Puzzelen
Er bestaan verschillende maatregelen om aan de doelen voor natuur, water en klimaat te werken. Maar de opgaven op het vlak van stikstof en water zijn nog niet helemaal duidelijk voor dit gebied, evenmin als de uitgangssituatie op het landgoed. Het is een ingewikkelde puzzel. Voor de plannen zijn subsidies beschikbaar vanuit verschillende overheden, die Wing op een rijtje zet. Daarnaast kunnen de boeren op andere manieren extra inkomsten genereren, bijvoorbeeld door landgoedproducten zoals kaas te ontwikkelen en verkopen aan toeristen, recreanten en omwonenden. Het integrale plan waar Wing aan werkt, kan als basis dienen voor een gezamenlijke aanvraag bij de overheden namens het gehele landgoed.
Verschuivende deadline
Om tot dat integrale plan te komen, organiseert Wing pachtersavonden met de boeren, de rentmeesters, beheerder en voorzitter van de stichting. Daar wordt besproken wat er inmiddels is uitgezocht en wat ieders ideeën zijn. Zo hebben we de laatste bijeenkomst met elkaar gespreken over het werken met Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s). Naar aanleiding van deze avond werken de boeren nu zelf een eerste versie van deze indicatoren uit. Wing berekent de stikstofopgave en brengt in kaart wat bepaalde maatregelen opleveren. Bovendien maakt Wing kaarten van onder meer de cultuurhistorische elementen, en ontwikkelen we beelden die laten zien hoe natuurvriendelijke oevers en nieuwe bosjes op het landgoed passen. Ook de stichting is aan het werk gezet: zij maakt haar eigen doelen en ambities concreet. Op deze verschillende onderdelen werken de betrokkenen dus onder leiding van Wing stap voor stap naar het plan toe. Het is gebiedsgericht werken zonder vastomlijnde gezamenlijke doelen en met een verschuivende deadline.