Het Bestuurlijk Platform Groene Hart initieerde een ontwerpend onderzoek naar grootschalige opwek van duurzame energie in het historische landschap van het Groene Hart. Dat leverde opzienbarende resultaten op. Frank Stroeken leidde als ateliermeester dit traject.
Het Groene Hart is van oudsher leverancier van melk, kaas, bouwmaterialen en turf aan de steden. Kan het ook in de toekomst de Randstad van energie voorzien? En is dat wenselijk? Om daarover het gesprek te kunnen voeren is dit onderzoek opgezet. Hoe kan energieproductie samengaan met een kwalitatief hoogwaardig landschap? En kan dit bijdragen aan opgaven zoals bodemdaling, klimaatadaptatie en behoud van biodiversiteit?
Drie perspectieven
Het ontwerpend onderzoek omvatte vier deelonderzoeken: 1) verduurzaming van bodem, CO2 – en watersysteem, door Fabrications, 2) energiebehoefte in 2050 door Generation Energy), 3) landschap en windenergie door Wing en 4) beleving van windenergie door de Polderwachter. De uitkomsten leverden bouwstenen voor drie verschillende ruimtelijke perspectieven voor het Groene Hart met daarin heel veel energie: 300 grote windturbines en 55 km2 zonne-energie.
Bouwen met koolstof
Perspectief ‘Robuuste Polders’ zet in op vernatting en veengroei met bos waarin CO2 wordt opgeslagen. Immers CO2 uitstoot door veendaling is nu een groot probleem. Een landschap met veenbos lijkt goed te combineren met windturbines die dan minder dominant in het landschap zullen zijn. Perspectief “Sterke Randen” ziet veel toekomst voor energie in de droogmakerijen, mits hier geïnvesteerd wordt in forse beplantingen langs bijvoorbeeld wegen en dorpsranden. Beide perspectieven vereisen dat we in sommige gebieden minder vasthouden aan openheid als onveranderbare waarde. Belangrijker is juist om ‘zachte’ beplanting te introduceren in landschap waarin de ‘harde’ techniek van energieopwekking alom zichtbaar wordt. In perspectief “Gemengd Palet” is tenslotte het spreiden van energieopwek uitgewerkt. De in totaal veertien lessen en aanbevelingen gingen daarnaast o.a. in op aquathermie, waterberging, natuur en betrokkenheid van inwoners.
Inspiratie en schrik
Deze landschaps-architectonische insteek levert andere resultaten op dan de richting die de Regionale Energiestrategieën nu kiezen. Dit maakt onze bevindingen mogelijk ‘utopisch’, zoals een bestuurder uit de Krimpenerwaard zei. Een andere bestuurder noemde het ‘geniaal’ wanneer energieopwekking gecombineerd kan worden met waarden in het landschap die mensen aantrekkelijk vinden. De resultaten kunnen inspireren en zullen ook schrikreacties oproepen. Het gaat immers om veranderingen in gekoesterde agrarische landschappen. Tussen schrik en verlangen liggen realiseerbare wensbeelden voor het landschap van 2050.
Samenwerkingsparters
- Fabrications
- Groen Licht
- Generation Energy
- ROM 3D
- Polderwachter
Links
- Download de rapportage
- Luister naar de Polderwachter, 70 rapportages met reacties van omwonenden op hun turbines