Activiteiten als scheepvaart, windmolenparken en visserij brengen de natuur in de Noordzee en andere grote wateren in het gedrang. Daarom is er overzichtelijke kennis nodig over de effecten op de natuurkwaliteit. Wing ondersteunde het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) bij een verkennende studie naar de aanwezige en benodigde kennisstructuur.
Menselijke activiteiten zoals scheepvaart, opwekking van windenergie, visserij, winning van zand, olie en gas hebben gevolgen voor het leven in het Noordzeegebied. Door de snelle toename van activiteiten en steeds grotere beslag op de beschikbare ruimte, komt de kwaliteit van de natuur in gevaar. Het Ministerie van LNV heeft voor haar besluitvorming dan ook behoefte aan meer inzichtelijke kennis over de effecten. Daarom heeft het PBL een verkennende studie gedaan om tot een stevige kennisstructuur te komen. In eerste plaats richt de studie zich op de Noordzee, maar in verbinding met de andere grote wateren: het IJsselmeer, de Waddenzee en Eems-Dollard en de Zuidwestelijke Delta.
Noordzee-netwerk
Het PBL heeft Wing gevraagd om hen te helpen bij de verkenning oftewel ‘scopingstudie’, gezien de ruime projectervaring en het Noordzee-netwerk van Wing. Wing kon het PBL ondersteunen door snel informatie te verzamelen en contacten te leggen met betrokken kennisinstellingen en organisaties als het NIOZ, Wageningen Marine Research, Informatiehuis Marien, Rijkswaterstaat, Life IP en Deltares. Wing heeft tevens experts van deze organisaties geïnterviewd.
Hiaten in kennis
Vanwege bezuinigingen en andere beleidsprioriteiten besteedde het PBL voorheen beperkt aandacht aan de Noordzee. De recent gepubliceerde scopingstudie geeft aan hoe dit gaat veranderen en kent vier conclusies:
- Politiek-bestuurlijke prioriteiten en maatschappelijke ontwikkelingen bepaalden de kennisbehoefte. Daardoor is er geen structurele kennisopbouw en –ontwikkeling over het ecosysteem van de Noordzee.
- Een integrale benadering voor de Noordzee is nodig om de ecologische, fysische en geologische relaties binnen het ecosysteem beter te begrijpen, evenals de effecten van de opeenstapeling van activiteiten.
- Door de groei in activiteiten en ruimtelijke claims op de Noordzee ontstaan er vraagstukken rond de afweging tussen activiteiten en de besluitvorming. Het gaat daarbij om visievorming, gebiedsontwikkeling en meervoudig ruimtegebruik.
- Er moet een beleidsevaluatie worden ingevoerd om te bekijken of het beleid de vooraf opgestelde doelen bereikt of bijsturing behoeft aan de hand van politieke en maatschappelijke ontwikkelingen of nieuwe kennis.
Kennis benutten en verbinden
De kennis van het ecosysteem de Noordzee is verspreid over verschillende instituten met expertise over deelaspecten. In nauwe samenwerking met deze organisaties gaat het PBL een coördinerende rol spelen bij het vergaren en benutten van de beschikbare kennis, om zo al deze kennis integraal en structureel te verbinden. Het PBL wil de Noordzee daarbij in samenhang met de andere grote wateren benaderen. Het PBL waardeert de constructieve en doelgerichte samenwerking met Wing bij het maken van de scopingstudie Natuurkwaliteit Noordzee en Grote Wateren.