Masterplan Veluwezoom: doorbraak in de drukte

De almaar toenemende verkeersdrukte op de Posbank vroeg om oplossingen. Daarom ontwikkelde Wing met de gemeenten Rheden en Rozendaal en met Natuurmonumenten een masterplan voor de Veluwezoom. Het werd een tumultueus proces, dat tot een plan met groot draagvlak leidde.

De omgeving van de Posbank met zijn heidevelden, haarspeldbochten en verre uitzichten vormt een van de bekendste en aantrekkelijkste landschappen van Nederland. De populariteit vertaalt zich in grote verkeersdrukte op zomerse dagen. Dit zorgt voor overlast. Bovendien staat de natuur onder druk. Wing werd gevraagd om in een intensief proces met tal van betrokkenen een visie te ontwikkelen, en een plan dat op draagvlak kon rekenen. Hiermee zou een decennia durend probleem tot een oplossing komen. Wing bood daarvoor zowel procesbegeleiding als een ontwerpproces.

Dit beeld uit de jaren 60 kan nog maar weinigen bekoren.
Dit beeld uit de jaren 60 kan nog maar weinigen bekoren (foto natuurmonumenten).

Duizend reacties

Onze procesbegeleiding bestond uit het afstemmen van expertise binnen en buiten de gemeente. In een intensief ontwerpproces met tientallen belanghebbenden bespraken we problemen, inhoudelijke scenario’s en afwegingscriteria voor de voorstellen. Tal van mogelijkheden werden geschetst, waaruit we logische combinaties samenstelden die we onderbouwden en visualiseerden. Op de enquête die we hielden, kwamen meer dan duizend reacties. Als resultaat ontstond een oplossingsrichting waar de meeste belanghebbenden zich achter schaarden. Slechts een enkeling wenste de ongebreidelde toegang van auto’s tot het gebied te handhaven.

Meer rust in de natuur

Het Masterplan Veluwezoom omvat voorstellen voor het beperken van de autotoegang tot het gebied, gecombineerd met goede voorzieningen voor recreanten. Zo gaat Natuurmonumenten het bezoekerscentrum herinrichten. Bovendien worden de wandelroutes aangepast. Bezoekers kunnen hun wandeling voortaan makkelijker vanaf de randen van het gebied starten en ook het reizen per openbaar vervoer wordt gestimuleerd. Verder komen er betaalde parkeerplaatsen die leden van Natuurmonumenten vrij mogen gebruiken. De herinrichting leidt tot meer rust in de natuur, waar nog altijd veel bezoekers van kunnen genieten.

Kaart met beperkte toegang voor auto’s in het zomerseizoen
Kaart met beperkte toegang voor auto’s in het zomerseizoen.

Spannend proces

Spannend werd het politieke proces nadat de raad afstand nam van de uitkomsten, terwijl het gemeentebestuur en de klankbordgroep de voorstellen wel steunden. Het leidde tot een herformulering van het plan op basis van aanwijzingen uit de gemeenteraad. Het Masterplan Veluwezoom werd na de gemeenteraadsverkiezingen nogmaals aangepast en is meer in lijn gebracht met de aanvankelijke voorstellen. Sinds de zomer van 2022 wordt de uitvoering voorbereid die in de komende jaren zal plaatsvinden.