Wing begeleidde zeven overgangsgebieden bij het uitwisselen van praktijkervaringen en formuleerde op basis daarvan aanbevelingen voor toekomstig beleid. Daarmee draagt dit lerend netwerk bij aan een concretere invulling van het landelijke beleid voor deze gebieden.
In het Programma Natuur werken Rijk en provincies samen aan het herstel van kwetsbare natuurgebieden. De omliggende overgangsgebieden, vaak agrarisch gebied, kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Maar hoe combineer je natuurherstel in de aangrenzende Natura 2000-gebieden met perspectief voor boeren, bewoners en andere gebruikers?
In opdracht van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) begeleidde Wing zeven overgangsgebieden om van elkaar te leren. Deze gedeelde leerervaringen vertaalden we naar concrete aanbevelingen.
Opgaven, kansen en knelpunten
Wing begeleidde gesprekken tussen de gebiedsmanagers van: Rûnom it Alddjip (Friesland), Winterswijk (Gelderland), Kolland & Overlangbroek (Utrecht), Mient Groen (Zuid-Holland), Noordwest Walcheren (Zeeland), Grenscorridor (Noord-Brabant) en De Meinweg (Limburg). Wat zijn de opgaven, kansen en knelpunten in deze gebieden? Daaruit kwamen drie centrale thema’s naar voren: de transitie naar natuurinclusieve landbouw, het vasthouden van motivatie en inzet van alle betrokkenen in het gebied, en het concreet maken van de grondstrategie.
Drie aanbevelingen
Wing formuleerde op basis van deze gesprekken drie aanbevelingen die helpen bij verdere ontwikkeling van overgangsgebieden:
- Ondersteun agrarische bedrijven bij de transitie naar natuurinclusieve landbouw, bijvoorbeeld via agrarisch natuurbeheer of een transitiefonds extensivering.
- Maak kwalitatieve, heldere en meerjarige afspraken over het gebruik van grond. Herwaardering van landbouwgrond is hierbij het belangrijkste instrument.
- Stel integrale en duidelijke doelen. De kaders zijn nodig voor de lange termijn, maar geef wel ruimte en flexibiliteit voor de aanpak binnen de verschillende gebieden.
Lerend netwerk krijgt vervolg
De landelijke beleidsvorming rond overgangsgebieden is nog in volle gang. Tegelijkertijd wordt in de praktijk al volop geleerd. Die wisselwerking tussen beleidsontwikkeling en praktijkervaring blijkt waardevol. De belangrijkste les: partijen hebben elkaar nodig om doelen te realiseren. Voorwaarde is wel dat elke partij ook verantwoordelijkheid neemt voor haar eigen rol. De zeven gebieden willen doorgaan met het lerend netwerk, met extra aandacht voor kennisdeling, het toetsen van instrumenten en het afstemmen van de inzet daarvan per gebied.
Lees Rapportage Koepelproject Overgangsgebieden – Lessen en aanbevelingen uit zeven gebieden