Landgoed Grootstal ligt in de zuidflank van Nijmegen en verbindt de stad met het platteland. Het gebied ontwikkelt zich steeds meer tot een voedsellandschap. Om hier richting aan te geven stelde de landgoedeigenaar samen met tal van ondernemers en vrijwilligers een masterplan op. Wing hielp daarbij door onder meer een ontwerpende dialoog te organiseren met alle betrokkenen.
Het is 2025. Al lopend over de Sint Jakobsweg vanuit Nijmegen – onderdeel van de eeuwenoude route naar Santiago de Compostella – zien we de streekwinkel met producten van het landgoed. In de kruidenrijke weide staan brandrode ossen te grazen. Iets verderop slaan we af en passeren de biologische wijnranken bij de coöperatieve moestuin waar mensen zelf hun producten kunnen oogsten. In de verte loopt een kudde schapen. Achter de moestuin ligt de regeneratieve boerderij van klimaatboeren Ricardo en Anne. De kippen lopen vanuit hun kippencaravan het voedselbos in. De bijen uit de bijenkasten zoemen rond in een vrolijk gekleurde bloemenzee. Verderop groeten we de leerlingen die onder begeleiding van Klaas bezig zijn met onderhoud van de bomenlaan die enkele jaren geleden is aangeboden door de Radboud Universiteit. Klaas vertelt dat er jonge dassen zijn gezien in het dassenbos.
Broedplaats voor duurzaamheid
Het hierboven beschreven particuliere landgoed Grootstal is de laatste decennia een “broedplaats voor duurzaamheid”. De plek ontwikkelt zich, in harmonie met de natuur en voortbouwend op de cultuurhistorie, stap voor stap tot een voedsellandschap. Biologische groente- en fruitteelt en kleinschalige veehouderij zijn er op elkaar afgestemd en de omgeving functioneert als een natuurlijk systeem. Voor de mensen die er wonen, werken, meehelpen of het landgoed bezoeken, is het er goed toeven. Zo heeft dit erfgoed heden ten dage een grote meerwaarde voor Nijmegen en omgeving.
Landgoed in transitie
Wing werkt al langer samen met Kien van Hövell, die op het landgoed woont en werkt én transitiedeskundige is. In processen als het Landgoedbedrijf en Soil4U was Kien een van de bevlogen initiatiefnemers. Nu stond echter de ontwikkeling van het landgoed zelf centraal. Aanleiding was onder meer de komst van het agro-ecologische bedrijf Bodemzicht, de ontwikkeling van een voedselbos en de samenwerking met Radboud Universiteit die heeft aangeboden om bomen in het gebied te planten.
Ontwerpende dialoog
Samen met de ondernemers op het landgoed organiseerde Wing een ontwerpende dialoog en werkte dit uit tot een masterplan. Dit plan staat aan de basis van de inrichting van gemeenschappelijke ruimten en voorzieningen, vanuit de gedeelde waarden en behoeften van de voedselondernemers en landgoedeigenaar. Op deze manier voegt de huidige generatie een nieuwe laag toe aan het landgoed.
Een belangrijk uitgangspunt bij het masterplan voor landgoed Grootstal is dat de betrokkenen bij alle ontwikkelingen en initiatieven van het landgoed zoeken naar de synergie die ontstaat in samenwerking. Tussen de ondernemers, maar ook met de naburige middelbare school of mensen uit de omgeving. Zoals Kien van Hövell zegt: ”Het gaat om ruilen, delen en creëren van diensten, producten én ervaringen.”
Inspiratie
De samenwerking met landgoed Grootstal heeft ons als adviseurs ook geïnspireerd. Het is mooi om te zien dat de visie en volharding van de landgoedeigenaren bijdraagt aan een toekomstbestendig landschap met meerwaarde voor de wijdere omgeving. Het geeft voldoening dat Wing hier als partner in ruimte en ontwikkeling aan kon bijdragen.
Samenwerkingspartner
Arda van Helsdingen