De Duin- en Bollenstreek is een regio met internationale bekendheid vanwege de Keukenhof en de bloembollenteelt. Om het agrarische karakter met bollenteelt te behouden, te midden van toenemende verstedelijking, is in het verleden een intergemeentelijke structuurvisie Greenport Duin- en Bollenstreek (ISG) opgesteld. In opdracht van de gemeenten Hillegom, Lisse, Teylingen, Noordwijk en Katwijk evalueerde Wing dit gezamenlijke beleid voor het buitengebied.
De intergemeentelijke structuurvisie Duin- en Bollenstreek (2016) heeft zowel een vitaal economisch gebied als een vitaal landschap tot doel. Hiermee wordt perspectief geboden voor zowel ondernemers als recreërende burgers in het gebied. Wing evalueerde de structuurvisie als beleidsinstrument, onderzocht het doelbereik en verkende de doorwerking in ander beleid. Dat deden we door middel van een documentenanalyse, interviews, enquêtes met stakeholders en bewoners, bijeenkomsten met raadsleden en stakeholders, een GIS-analyse naar het landschap en daarin uitgevoerde projecten en in werksessies met de beleidsmedewerkers van de gemeenten.
Lerende evaluatie
We kozen voor een lerende evaluatie waarin we samen met de sleutelpersonen eerst terugkeken om op basis van de lessen van de afgelopen periode vooruit te kunnen kijken. De betrokkenheid van zowel overheden, ondernemers als belangenorganisaties zorgde dat de complexiteit van het beleid en de uitwerking daarvan steeds beter in beeld kwam. Wat de evaluatie lastig maakte is dat, op het behoud van 2625ha bollengrond na, in de visie geen concrete doelen en definities zijn geformuleerd. Zo staat er bijvoorbeeld dat verrommeling tegen gegaan wordt zonder te definiëren wat verrommeling is. Daarnaast bevat de visie onderwerpen die niet onder de visie worden uitgevoerd, zoals recreatie, groen en natuur. Wij adviseerden om de samenhangende aanpak vanuit verschillende thema’s en sectoren te behouden, maar om de verantwoordelijkheden voor de uitvoering steviger te benoemen. Heldere en breed gedragen definities helpen daarbij. Inmiddels hebben alle gemeenteraden ingestemd met de resultaten en adviezen uit evaluatie.
Concrete voorbeelden
De grote betrokkenheid van partijen onderstreepte het belang van de structuurvisie. Om in de veelheid van informatie en verschillende perspectieven echt tot de kern te komen en in onze onafhankelijk rol te blijven, was een uitdaging. Door in het team te werken met een onderzoeksleider en een projectleider, konden we deze uitdaging aan. De combinatie van documentenanalyse, gesprekken en GIS-analyse zorgde voor meerwaarde. Zo konden we aan de hand van voorbeelden tot meer begrip en concreetheid komen.